“कुटुंबमित्र संकल्पना”
राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाने भारतीय समाजाची नैतिक, सांस्कृतिक आणि राष्ट्रभक्तिपूर्ण बांधणी करण्यासाठी विविध उपक्रम हाती घेतले आहेत. त्यापैकीच एक महत्त्वपूर्ण संकल्पना म्हणजे “कुटुंबमित्र” ही कल्पना.
कुटुंबमित्र संकल्पनेमागचा उद्देश :
आजच्या काळात वाढत्या विभक्त कुटुंबव्यवस्था, पाश्चिमात्य जीवनशैली, आणि सांस्कृतिक विस्मरण यामुळे कुटुंबातील संवाद, मूल्ये, आणि आत्मीयता कमी होत चालली आहे.
कुटुंब मित्र संकल्पना म्हणजे —
“घराघरात संवाद, संस्कार, आणि समाजशील मूल्यांचा प्रसार करणारा एक समर्पित स्वयंसेवक.”
संकल्पनेचे कार्य:
1. संस्कार व प्रबोधन:
घरातील तरुण व वृद्ध यांच्यात संवाद वाढवणे
भारतीय मूल्यांची ओळख करून देणे
गीता, रामायण, संत साहित्य यांचा अभ्यास घरी प्रोत्साहन देणे
2. परिवार संवाद व साप्ताहिक बैठक:
घरामध्ये साप्ताहिक 1 तास “कुटुंब संवाद” सत्र
एकत्रित भजन, कथा, अनुभव शेअरिंग
3. भारतीय जीवनशैलीचे प्रोत्साहन:
पारंपरिक सण, साजरे करण्याची पद्धत समजावणे
भारतीय अन्न, वेशभूषा, भाषा यांचे महत्त्व पटवून देणे
4. समाजजोडणी:
प्रत्येक कुटुंबाला समाजाशी जोडणं
समाजसेवा, सहकार्य, आणि शिस्त याचे उदाहरण ठेवणं
कुटुंब मित्र काय करतो?
दर आठवड्याला एक कुटुंब भेटून त्यांच्याशी संवाद साधने
घरातील समस्या समजून घेने आणि योग्य मार्गदर्शन देने
मुलांना संस्कारवर्ग, संस्कृत श्लोक, वाचनाची सवय लावने
आई-वडीलांना एकत्रित वेळ देण्याचे महत्त्व पटवने
घरात एकात्मता आणि आत्मीयता वाढवने.
“कुटुंबमित्र” संकल्पना म्हणजे एक वैचारिक दीपस्तंभ आहे, जो भारतीय कुटुंबसंस्थेच्या केंद्रबिंदूवर कार्य करतो — जिथे धर्म, संस्कृती, आणि राष्ट्रभक्ती एकत्र येतात.